Καρκίνος του Στόματος

Ο καρκίνος του στόματος περιλαμβάνει τα κακοήθη νεοπλάσματα που αναπτύσσονται στο βλεννογόνο των χειλέων, της γλώσσας, των φατνιακών αποφύσεων, του εδάφους του στόματος, της παρειάς και του στοματοφάρυγγα. Από τους κακοήθεις όγκους του στόματος το 90% αποτελούν τα ακανθοκυτταρικά καρκινώματα. Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα αντιπροσωπεύει το 2% περίπου όλων των εντοπίσεων του καρκίνου. Είναι συχνότερο στους άντρες. Η συχνότερη θέση προσβολής είναι το κάτω χείλος και ακολουθεί σε συχνότητα η γλώσσα, το έδαφος του στόματος και ο βλεννογόνος των φατνιακών αποφύσεων. Οι κυριότεροι αιτιολογικοί παράγοντες για τον καρκίνο του στόματος είναι το αλκοόλ και το κάπνισμα. Άλλοι παράγοντες που ενοχοποιούνται για την ανάπτυξη του καρκίνου του στόματος είναι ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), χρόνιοι τραυματισμοί (όπως από μη καλά εφαρμόζουσες οδοντοστοιχίες), η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία (ο κύριος αιτιολογικός παράγοντας για τον καρκίνο του χείλους), το σύνδρομο Plummer-Vinson, η χρόνια συφιλιδική λοίμωξη, η χρόνια ανοσοκαταστολή. Προκαρκινικές βλάβες του βλεννογόνου του στόματος που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής είναι η λευκοπλακία, η ερυθροπλακία, η ακτινική χειλίτιδα, ο ομαλός λειχήνας και η υποβλεννογόνια ίνωση.

Τα καρκινώματα του στόματος εμφανίζονται με δύο μορφές: σαν έλκος (ενδοφυτική μορφή) ή σαν εξωφυτική βλάβη (διόγκωση). Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα δίνει μεταστάσεις λεμφογενώς στους επιχώριους τραχηλικούς λεμφαδένες. Οι αιματογενείς μεταστάσεις είναι σπάνιες. Κάθε έλκος στο στόμα που υπάρχει για 15-20 μέρες και δεν δείχνει τάσεις επούλωσης θεωρείται ύποπτο και πρέπει να λαμβάνεται βιοψία.

Η διάγνωση του καρκίνου στόματος βασίζεται στην κλινική εικόνα και τη βιοψία. Πριν τη βιοψία πρέπει να γίνει ο κατάλληλος απεικονιστικός έλεγχος (αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία, σπινθηρογράφημα οστών κ.ά.) για τη σταδιοποίηση της νόσου.

Η θεραπεία του καρκίνου του στόματος είναι κυρίως χειρουργική. Το τελικό σχέδιο θεραπείας αποφασίζεται από το ογκολογικό συμβούλιο κεφαλής-τραχήλου που αποτελείται συνήθως από Ογκολόγο, Ακτινοθεραπευτή, Στοματικό & Γναθοπροσωπικό Χειρουργό και ΩΡΛ. Όταν υπάρχουν τραχηλικές μεταστάσεις, αντιμετωπίζονται σχεδόν αποκλειστικά με εγχείρηση, γιατί είναι ανθεκτικές στην ακτινοβολία.

Τα συμβούλιο αποφασίζει για τη χορήγηση ακτινοθεραπείας, χημειοθεραπείας πρό- ή μετεγχειτητικής.

Στον καρκίνο, αυτό που έχει θεμελιώδη σημασία είναι η έγκαιρη διάγνωση και η πιστή τήρηση των πρωτοκόλλων και των κατευθυντήριων οδηγιών.